WR-D-11-1 – Wytyczne kształtowania sieci dróg. Część 1: Wymagania podstawowe

WR-D-11-1 to fundamentalny dokument określający zasady planowania publicznych sieci drogowych w Polsce, ze szczególnym uwzględnieniem dróg samorządowych. Stanowi on kompleksowe źródło wiedzy na temat kształtowania spójnej, bezpiecznej i funkcjonalnej struktury drogowej, która odpowiada na współczesne potrzeby w zakresie mobilności, bezpieczeństwa ruchu oraz zrównoważonego rozwoju. Dokument ten jest niezbędnym narzędziem dla projektantów, planistów i zarządców dróg na każdym szczeblu administracji.

• Symbol: WR-D-11-1
• Obowiązuje od: 16 marca 2022 r.
• Status: Wzorzec i standard do dobrowolnego stosowania
• Rekomendowane przez: Ministra Infrastruktury

Czym jest i jaki cel ma WR-D-11-1?

Głównym celem wytycznych jest ujednolicenie zasad kształtowania struktury funkcjonalnej i technicznej sieci drogowej na etapie jej planowania, tak aby była ona dostosowana do rzeczywistych zachowań uczestników ruchu drogowego. Dokument kładzie nacisk na integrację różnych podsystemów transportu (samochodowego, zbiorowego, rowerowego i pieszego), tworzenie warunków dla projektowania dróg bezpiecznych oraz racjonalne zarządzanie siecią drogową.

Celami pośrednimi są m.in. zapewnienie odpowiedniej dostępności do ośrodków osadniczych i generatorów ruchu , zróżnicowanie funkcji połączeń drogowych oraz wspieranie zrównoważonego rozwoju i mobilności aktywnej.

Kluczowe Zagadnienia w WR-D-11-1

Struktura dokumentu obejmuje kompleksowe podejście do planowania sieci drogowej, poruszając następujące zagadnienia:

• Przedmiot i zakres stosowania
• Wykaz opracowań powołanych
• Definicje i objaśnienia skrótów
• Wymagania ogólne planowania sieci dróg
• Klasyfikacja jednostek osadniczych i obiektów jako generatorów ruchu
• Standardy dostępności jednostek osadniczych i nieruchomości
• System połączeń jednostek osadniczych i nieruchomości
• Kształtowanie struktury funkcjonalnej sieci drogowej
• Kształtowanie struktury technicznej sieci drogowej

Kluczowe Definicje z WR-D-11-1

Poniżej znajdziesz wyjaśnienie najważniejszych pojęć wprowadzonych w tych wytycznych. Pełną, interaktywną bazę ponad 100 terminów znajdziesz w naszym Słowniku Pojęć Drogowych WR-D.

• Funkcja drogi – funkcja połączenia wynikająca z rangi łączonych jednostek osadniczych i odległości między nimi.
• Sieć drogowa – układ połączonych ze sobą dróg, przeznaczony dla ruchu pojazdów i pieszych, składający się z węzłów sieciowych i połączeń między tymi węzłami.
• Jednostka osadnicza – wyodrębniony przestrzennie teren zabudowy mieszkaniowej wraz z obiektami infrastruktury technicznej, zamieszkany przez ludzi.
• Planowanie sieci drogowej – dział planowania transportu w zakresie rozwoju i przekształcania sieci drogowej, służący określeniu jej struktury funkcjonalnej i technicznej.
• Typ drogi – klasyfikacja w ramach tej samej klasy drogi uwzględniająca położenie drogi względem terenu zabudowy.

Analiza kluczowych założeń wytycznych

Struktura funkcjonalno-techniczna

Dokument WR-D-11-1 wprowadza dwuetapową procedurę ustalania struktury sieci drogowej. Pierwszy etap polega na ustaleniu funkcji drogi (jej kategorii i podkategorii), która wynika z ważności połączenia. Drugi etap to ustalenie standardu technicznego, czyli klasy i typu drogi, które muszą być dostosowane do jej funkcji. Takie podejście ma na celu lepsze dopasowanie parametrów technicznych do rzeczywistych potrzeb transportowych.

Problemy obecnego systemu klasyfikacji

Wytyczne zwracają uwagę na istotne problemy w obowiązującym systemie prawnym. Kategoria drogi (krajowa, wojewódzka, etc.) jest często powiązana bardziej z poziomem administracji niż z jej rzeczywistą funkcją transportową, co utrudnia ustalenie jej faktycznej roli w sieci. Podobnie, klasa drogi, zwłaszcza w miastach, nie zawsze jest dostosowana do charakteru otoczenia i funkcji połączenia. Dokument promuje podejście oparte na rzeczywistej randze i potrzebach, a nie sztywnym przypisaniu administracyjnym.

Znaczenie dla Inżynierów i Projektantów

Dla specjalistów z branży drogowej, w tym projektantów i audytorów BRD, wytyczne te są cennym narzędziem porządkującym proces planowania z perspektywy bezpieczeństwa i funkcjonalności. Dokument wspiera zintegrowane podejście, uwzględniające wszystkie rodzaje transportu , co pozwala na racjonalne zarządzanie infrastrukturą w długiej perspektywie. Jest to również aktualne źródło definicji i standardów niezbędnych w codziennej pracy inżynierskiej

Podsumowanie

Wytyczne WR-D-11-1 stanowią fundament nowoczesnego myślenia o sieci drogowej w Polsce. Choć ich stosowanie jest dobrowolne, rola tego standardu w poprawie jakości planowania przestrzennego i tworzeniu bezpiecznej, spójnej infrastruktury jest nie do przecenienia. Dokument ten jest narzędziem wspierającym świadome i funkcjonalne kształtowanie dróg, które będą służyć społeczeństwu przez wiele lat.

Materiały Dodatkowe i Źródła

• Zespół opracowujący: Stanisław Gaca (koordynator), Marcin Budzyński, Kazimierz Jamroz, Tomasz Mackun, Lech Michalski.
• Koordynator: Stanisław Gaca.
• Pobierz Oficjalny Dokument: Pobierz WR-D-11-1 ze strony Ministerstwa Infrastruktury
• Zobacz także: W dokumencie powołano się na: Ustawę o drogach publicznych , Prawo o ruchu drogowym , Ustawę o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.

Opracowano na podstawie: WR-D-11-1, Wytyczne kształtowania sieci dróg. Część 1: Wymagania podstawowe, Wersja: 01, Obowiązuje od: 2022.03.16, WR-D-11-1-01-20220316_tekst_poprawiony.pdf